Bestuursakkoord Klimaatadaptatie getekend

De uitzonderlijk hete, droge zomer van 2018 past in een trend: ons klimaat verandert. We krijgen te maken met meer én grotere weersextremen, zoals hevige regenbuien, overstromingen, hittegolven en perioden van droogte. Onderzoek van Deltares laat zien dat de schade door regenval en droogte in steden kan oplopen tot circa 71 miljard euro in de periode tot 2050 – als er geen extra maatregelen worden genomen. Voorbeelden van zulke maatregelen zijn de aanleg van stedelijk groen, verbetering van waterafvoer en inrichting van plekken voor wateropslag.

Aan de slag

Het nieuwe Bestuursakkoord (pdf, 4.4 MB) werd namens het Rijk ondertekend door minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat, en door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), de Unie van Waterschappen (UvW) en het Interprovinciaal Overleg (IPO). Met de ondertekening geven deze partijen een impuls aan de aanpak van klimaatadaptatie en de uitvoering van de maatregelen zoals afgesproken in het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie. Daarvoor is 300 miljoen euro beschikbaar vanuit het Rijk, plus een even groot bedrag vanuit de decentrale overheden.

Minister van Nieuwenhuizen: “Dit is echt een aan-de-slag-akkoord. Het is belangrijk dat er nu al extra stappen worden gezet om onze straten, tuinen en leefomgeving anders in te richten tegen de gevolgen van klimaatverandering. Dat dit nodig is, heeft het afgelopen jaar van weerextremen laten zien. Water was schaars door de droogste en warmste zomer in veertig jaar. Op andere momenten liepen straten en huizen juist onder water door hevige regenbuien.”

“We hadden al afspraken gemaakt in het Deltaprogramma”, voegt Ed Anker (VNG) daaraan toe, “maar met dit Bestuursakkoord Klimaatadaptatie worden er nu echt middelen aan gekoppeld. Samen met onze partners gaan gemeenten ervoor: stresstesten uitvoeren, in gesprek gaan met de omgeving en aan het werk.”

In de volle breedte

Het Bestuursakkoord bevat zeven ambities voor een waterrobuuste en klimaatbestendige inrichting van Nederland:

• Kwetsbaarheid in beeld brengen;
• Risicodialoog voeren en strategie opstellen;
• Uitvoeringsagenda opstellen;
• Meekoppelkansen benutten;
• Stimuleren en faciliteren.
• Reguleren en borgen;
• Handelen bij calamiteiten.

Ben de Reu (IPO): “Met dit bestuursakkoord kunnen we de opgave in de volle breedte aanpakken, met de nodige ruimtelijke afwegingen die daarbij horen. Daarnaast kunnen de provincies een belangrijke bijdrage leveren wanneer het gaat om de eigen assets, zoals vaarwegen, provinciale wegen en het provinciale woon-, bedrijven- en waterbeleid.”

Stresstesten

Op basis van stresstesten brengen gemeenten, waterschappen en provincies uiterlijk in 2020 de opgaven voor ruimtelijke adaptatie in beeld, en bepalen zij de noodzakelijke maatregelen voor een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting. Dat moet resulteren in regionale uitvoeringsagenda´s. Vanaf 2019 stelt het Rijk al geld beschikbaar om decentrale overheden te ondersteunen bij de aanpak van ruimtelijke adaptatie. Voor procesondersteuning, kennisontwikkeling, kennisdeling en pilots is 26,7 miljoen euro gereserveerd. De eerste adaptatieprojecten waar het Rijk aan bijdraagt, gaan in 2019 van start.

“Met de beschikbare financiële middelen kan de schop snel de grond in en is er geld om ons te blijven aanpassen aan de gevolgen van extremer weer”, aldus Hans Oosters (UvW). “Alleen door samen te investeren kunnen we de veranderende omstandigheden een stapje voor blijven.

Internationale inzet

Extreem weer en watercrises vormen wereldwijd een bedreiging. Naast de extra impuls voor klimaatadaptatie in Nederland heeft minister Van Nieuwenhuizen ook het initiatief genomen voor de Global Commission on Adaptation, die vorige maand van start ging. Volgend jaar presenteren de voorzitters Ban Ki-Moon (voormalig SG Verenigde Naties), Bill Gates en Kristalina Georgieva (ceo Wereldbank) tijdens de VN Klimaattop in New York een actieprogramma om kwetsbare gebieden in de wereld weerbaarder te maken.

Nederland is in 2020 gastland voor een grote internationale Climate Adaptation Action Summit, gericht op uitwisseling van kennis en expertise rondom klimaatadaptatie. Tijdens deze Summit is een speciale rol weggelegd voor de Global Commission on Adaptation, die zal laten zien wat ze al bereikt heeft en nog gaat doen.