Bodemvervuiling in wadi's onderzocht: resultaten bieden kansen

Eén van de methodes die gemeenten het meest gebruiken om regenwater te bergen en te infiltreren, is de wadi. Deze klimaatadaptieve maatregel blijkt goed te werken: het regenwater infiltreert in wadi’s bijna altijd binnen 24 uur. Maar over de effecten van wadi’s op het milieu op de lange termijn is minder bekend. De Hanzehogeschool Groningen heeft daar in 2019 samen met andere partijen onderzoek naar gedaan met een nieuwe methode.

Eerste resultaten

Uit het onderzoek blijkt dat de bodem bij 1 op de 5 wadi’s te hoge concentraties heeft van koper, lood, of zink. Vooral van zink komen te hoge concentraties voor. Andere opvallende uitkomsten:

• De hoge concentraties verontreiniging in de bodem van wadi’s komen vooral voor bij instroompunten waar regenwater binnenkomt. Dat komt doordat koper, lood en zink zich vaak binden aan sediment zoals grind, klei of zand. En sediment hoopt zich vaak op bij instroompunten.
• Meestal is het wel duidelijk waar de zware metalen vandaan komen.
• In de wadibodem zitten bijna altijd hogere concentraties verontreinigde stoffen dan in de bodem net naast de wadi of in de slokop, een soort noodventiel dat water doorlaat bij hevige regenval.

Methode

Het onderzoek is gedaan met een XRF, een röntgen fluorescentie spectrometer. De XRF meet verschillende chemische elementen, waaronder zware metalen. Hiermee zijn 30 wadi’s onderzocht, verspreid over heel Nederland. De XRF maakt de resultaten meteen zichtbaar, zodat je meteen die bodems verder kunt onderzoeken waarin te hoge concentraties verontreinigde stoffen zitten.

Resultaten bieden ook kansen

RIONED en STOWA hebben de resultaten van het onderzoek op 16 april 2019 gepresenteerd in de workshop ‘Bodemkwaliteit van wadi’s’. Met ongeveer 30 deelnemers voerden ze een discussie over de resultaten van het onderzoek. Uit de discussie bleek dat de resultaten van het onderzoek ook veel kansen bieden. Bijvoorbeeld voor wadi’s die tegelijk ook een speelplaats zijn: die maak je veilig door ze zo aan te passen dat sediment zich niet kan ophopen bij de instroompunten. Een andere kans die de wadi biedt is de filterende werking, waardoor je vervuilende stoffen uit het regenwater kunt filteren. Ook daarvoor is het nodig om het ontwerp van de wadi’s aan te passen. Daarnaast moet je ze goed beheren en monitoren.

Veel interesse

De resultaten zijn belangrijk voor alle steden in binnen- en buitenland die bezig zijn met klimaatadaptatie, vooral met ‘sponge cities’ en ‘operatie steenbreek’. Want er is nog weinig kennis en concreet beleid voor mogelijke bodemverontreiniging bij klimaatadaptieve maatregelen zoals wadi’s, bio-infiltratie en regenwatertuinen. De resultaten zijn ook gepresenteerd in wetenschappelijke tijdschriften en op congressen, zoals ‘Bodembreed’ in Nijmegen en de 4th European Climate Change Adaptation conference ECCA in Lissabon.