Financiële prikkels: ruimte voor vijf nieuwe pilots
Dit voorjaar start een nieuwe ronde van het pilotproject ‘Financiële prikkels voor klimaatadaptatie’. Er is ruimte voor vijf nieuwe pilots. De uiterste aanmeldingsdatum is 18 maart 2020. De projecten moeten burgers of bedrijven stimuleren om klimaatmaatregelen te nemen op het eigen terrein. Binnen de pilots kunnen overheden, samen met andere partijen, experimenteren met verschillende typen prikkels. ‘Dit gaat veel verder dan bewustwording’, zegt Annemarieke Grinwis van het ministerie van IenW. ‘Dit gaat echt om dóen.’
Groene daken aanleggen. Tegels vervangen door groen. Regenpijpen afkoppelen van het riool. Het zijn een paar voorbeelden van maatregelen die burgers of bedrijven kunnen nemen om hun eigen omgeving klimaatbestendiger te maken. ‘Overheden doen zelf al veel, maar een groot deel van Nederlandse grondoppervlak is privébezit’, zegt Annemarieke Grinwis. ‘Daar is dus veel winst te halen.’
Positief
Vier pilots gingen vorig jaar van start, in Rotterdam, Dordrecht, Rucphen en Son en Breugel. ‘Die pilots lopen goed’, vertelt Grinwis. ‘Het is nog te vroeg om uitkomsten te melden, maar de ervaringen van de betrokkenen zijn in elk geval al positief.’ Daarnaast zijn er drie bijeenkomsten geweest van de ‘Alliantie financiële prikkels voor klimaatadaptatie’, het samenwerkingsverband van alle betrokken partijen, inclusief de deelnemende projecten. Die Alliantie is gericht op het uitwisselen van kennis en ervaringen.
Onderzoek
De Alliantie is ook opgericht om het instrument van de financiële prikkels te onderzoeken en verder te ontwikkelen. Er zijn drie thema’s: hoe effectief is de prikkel in termen van gedragsverandering; toetsen en monitoren; en de ontwikkeling van een beslismodel. ‘Tijdens de bijeenkomsten zagen we al dat mensen daar met veel energie aan bezig waren’, zegt Grinwis. ‘Dus niet alleen met hun eigen pilot, maar ook met die bredere thema’s.’ ‘Het beslismodel wordt voorbereid en het onderzoek naar gedragsverandering komt al op gang’, merkt Grinwis op. ‘Daar ontwikkelen we een tool voor, maar ook nu kun je er online al informatie over vinden.’ Het onderzoek naar gedragsverandering is een kwestie van lange adem, zo blijkt inmiddels. Grinwis: ‘Eerst moet je helder definiëren: wat ga je onderzoeken? Dan moet je een goed experiment opzetten. Er zijn inmiddels experts gevonden die daarbij helpen.’
De tuin in
Naar verwachting gaat het eerste onderzoek eind februari van start. ‘Dat vindt plaats in Son en Breugel’, vertelt Grinwis. ‘Daar zijn burgers bezig met het ontkoppelen van hun regenwaterafvoer van het riool. Daar kunnen ze een subsidie voor krijgen, plus een heffingskorting op hun rioolbelasting. Dat is een stevige financiële prikkel. Wij willen graag weten: hoe reageren burgers op die prikkel? En gaan ze nu dan ook echt die tuin in?’
‘Financiële prikkels voor klimaatadaptatie’ is in principe een tweejarig project, dat nu halverwege de looptijd is. ‘Het is een van de projecten in de overgang van het oude stimuleringsprogramma naar een nieuwe impulsregeling’, zegt Grinwis. ‘We verwachten dat er na 2020 wel een vervolg zal komen, in welke vorm dan ook. Maar als je hier als gemeente mee aan de slag wilt, dan is nu je kans! Binnen de Alliantie krijg je alle steun en inspiratie die je nodig hebt. Dit is de ideale gelegenheid om te experimenteren.’
