Weergave van waterdiepten en kwetsbaarheden

De mate van kwetsbaarheid voor wateroverlast volgt uit de combinatie van de blootstelling aan een bepaalde waterdiepte (de uitkomst van de simulatie) en de potentiële impact hiervan in de ruimte en op landgebruik, functies en objecten.

Waterdiepten in de ruimte (systeembenadering)

Om een beeld te geven van de ruimtelijke impact worden standaard kaarten gemaakt met daarop:

• Ruimtelijk gedifferentieerde waterdiepten (legendaklassen met breedte van 5 cm)
• Duur van optredende waterdiepten.

In gebieden met aanzienlijke hoogteverschillen, zoals in het stroomgebied van beken, langs de stuwwallen en in het Heuvelland, kunnen kaarten van de waterstroomsnelheid en erosie van toegevoegde waarde zijn.

Bij de kaarten dient een indicatie te worden gegeven van de nauwkeurigheid, in de vorm van een bandbreedte.

Waterdiepten in relatie tot landgebruik, functies en objecten

Kwetsbaarheden worden weergegeven door kaarten te maken die aanduiden waar, welke typen landgebruik, functies en objecten worden geraakt door een bepaalde waterdiepte. Deze weergave is signalerend en bevat geen oordeel. Het evalueren en vaststellen of een object of functie faalt, wat de gevolgen zijn en van welke schades dan sprake is, vormt onderdeel van de risicodialoog. De standaard omvat het maken van kaarten met daarop:

• De geraakte gebouwen (gebouwen waar water tegen de gevel staat), bijvoorbeeld door een kleurcode te gebruiken
• De plaatsen waar water tegen de ingang van ondergrondse bouwconstructies staat (o.a. parkeergarages, metrostations)
• Wegen, spoorwegen, tramlijnen, tunnels e.d. die in een bepaalde mate onder water staan
• De specifieke (agrarische) gebruiksfuncties en de arealen die onder water staan
• De door een bepaalde waterdiepte geraakte nationale vitale en kwetsbare functies en lokale functies (pdf, 38 kB) die door de decentrale overheden (in overleg met gebiedspartners) van belang worden geacht.

Het beeld van de kwetsbaarheid omvat dus een gecombineerde weergave van de waterdiepte en de markering van het landgebruik, de functies en objecten die door die waterdiepte worden geraakt.

Suggesties voor het bepalen van gevolgen

Om een inschatting te maken van de gevolgen van een bepaalde waterdiepte voor een gebouw, is het van belang om gebouweigenschappen te kennen. Het gaat om eigenschappen als:

• Gebruiksfunctie
• Aanwezigheid souterrains en kelders onder woningen, winkels, bedrijven, musea, etc.
• Drempelhoogte, hoogte begane grond
• Aanwezigheid van inritten naar ondergrondse parkeerkelders en fietsenstallingen
• Aanwezigheid van vitale voorzieningen in kelders of op de begane grond, inclusief de hoogte van kritische elementen zoals schakelkasten.

Deze gegevens zijn meestal niet beschikbaar en geen onderdeel van landsdekkende publieke informatiebronnen, zoals de BAG. Opties om toch gegevens te krijgen:

• Voor de gebouwen waar water tegen de gevel staat, gericht (met de eigenaren) de specifieke gebouweigenschappen inventariseren
• Gebouwen indelen in typen en hieraan vaste eigenschappen toekennen op basis van bouwjaar, bouwstijl en gebruiksfunctie. Deze benadering is niet nauwkeurig. Aanbevolen wordt om de indeling en gebouweigenschappen zo te kiezen dat dit een conservatieve uitkomst geeft (worst case).

Voor wegen kan op vergelijkbare wijze onderscheid worden gemaakt naar type en functie. Het gevolg van verkeersstremming op doorgaande wegen zal bijvoorbeeld groter zijn dan in een woonwijk.

Om de gevolgen van een bepaalde blootstelling in beeld te brengen is in een traject van de City Deal Klimaatadaptatie een methodiek van risicodiagrammen voor wateroverlast en overstromingen uitgewerkt. De toepassing daarvan wordt beschreven in ‘creëer informatie op maat’ van het thema Overstroming.